22 czerwca mija 450 lat od śmierci kanonika Marcina z Urzędowa.
Był on synem urzędowskiego mieszczanina Szymona, urodzonym ok. 1500 r. W 1521 r. ukończył Akademię Krakowską na Wydziale Nauk Wyzwolonych, gdzie został bakałarzem, a następnie magistrem. Po święceniach kapłańskich wykładał w Akademii, był także dziekanem Wydziału Filozoficznego. W latach 1534-1538 studiował medycynę w Padwie, uzyskując stopień doktora medycyny. Podróżował do Włoch, Szwajcarii i na Węgry.
Po powrocie do Polski w 1543 r. otrzymał posadę proboszcza w Urzędowie i w Modliborzycach. W tym czasie został nadwornym lekarzem hetmana Jana Tarnowskiego, kasztelana tarnowskiego. Był też zapraszany dla udzielania porad medycznych na dwór Tęczyńskich w Kraśniku i marszałka wielkiego koronnego, Jana Firleja w Kocku.
W roku 1563 zrezygnował z probostwa w Modliborzycach. W tym samym roku uzyskał godność kanonika w kolegiacie sandomierskiej. Prawdopodobnie był lekarzem sandomierskiego szpitala Św. Ducha. Przez cały ten czas Marcin żywo interesował się florą ziem polskich. Zajmował się też uprawą roślin leczniczych w ogrodzie założonym przez siebie w Sandomierzu.
W latach 1543-1553 napisał swe najważniejsze dzieło z zakresu botaniki i medycyny, którego pełny tytuł brzmi: „Herbarz Polski, To iest o Przyrodzeniu Zioł Y Drzew Rozmaitych, Y Inszych Rzeczy do Lekarztw Należących, Księgi Dwoje, Doctora Marcina Urzędowa, Kanonika niekiedy Sędomierskiego: y Iaśnie oświeconego Hrabie Pana, Pana Iana z Tarnowa, Kasztellana Krakowskiego, y Hetmana Wielkiego Koronnego, etc. Medyka”.
Zmarł 22 czerwca 1573 roku w Sandomierzu, gdzie został pochowany w kolegiacie sandomierskiej.
Zielnik czyli herbarz zawiera opisy ziół wraz z podaniem ich leczniczych właściwości, a także opisy wielu innych substancji, produktów i zjawisk. Ważną i wyróżniającą cechą tego dzieła była bogato ilustrowana forma typograficzna przyjmująca wzorce renesansowe, zwłaszcza wspaniałe drzeworyty roślin.
W Sandomierzu przy Muzeum Diecezjalnym w 2015 r. zostało odtworzone renesansowe założenie „sandomierskiego ogrodu kanonika Marcina z Urzędowa”. Dziękujemy Annie Sucheckiej za merytoryczną pomoc a Ewie i Michałowi Gleniom za realizację.
Zapraszamy Państwa do "sandomierskiego ogrodu kanonika Marcina z Urzędowa".
www.domdlugosza.sandomierz.org
Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
copyright © 2001 - 2022 MAGNUM Bartosz Cebula & Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
Godziny otwarcia:
sezon zimowy: (od 16 X do 30 IV ) od wtorku do soboty: 9.00 - 15.30
niedziele i święta: 13.30 - 15.30 (ostatnie wejście o 15.00)
sezon letni: (od 1 V do 15 X) od wtorku do soboty: 9.00 - 16.30
niedziele i święta: 13.30 - 16.30 (ostatnie wejście o 16.00)