Rok Jubileuszu   

1902-2022

Conformatio artio, historiae et spiritus

Powstanie Muzeum Diecezjalnego jako urzeczywistnienie działań podejmowanych na rzecz ochrony pamiątek przeszłości w Diecezji Sandomierskiej

Otwarcie Muzeum Diecezjalnego

     Uroczyste otwarcie Muzeum Diecezjalnego w Domu Długosza odbyło się 26 października 1937 r.  Atmosferę towarzyszącą wydarzeniu oddaje w pełni tekst maszynopisu, jaki zachował się w zbiorach Muzeum Diecezjalnego, który jest zapisem rozmowy przeprowadzonej w dniu 25 października z biskupem Janem Kantym Lorkiem, Karolem Estreicherem i ks. Edwardem Górskim. Napisano tam m.in.: Kiedy udałem się do Sandomierza na otwarcie tamtejszego Muzeum Diecezjalnego, postanowiłem je poznać jeszcze przed oficjalnym otwarciem. Tak się szczęśliwie złożyło, że przed Domem Długosza, gdzie mieści się Muzeum, spotkałem ks. biskupa Jana Lorka w towarzystwie ks. prałata Edwarda Górskiego. Włodarz diecezji, wśród licznych swoich zajęć, znajduje zawsze czas na obejrzenie postępu prac, które z ramienia Kurii prowadzone są w Sandomierzu […]. Gdy spotkałem obu duchownych, wychodzili oni z Domu Długosza, gdzie jutro ma nastąpić uroczyste otwarcie Diecezjalnego Muzeum. Winszuję księdzu biskupowi sukcesu, albowiem Muzeum, jak słyszę, stanowi jedno z piękniejszych w Polsce. Z niezwykłą skromnością pasterz diecezji odpowiada: Moja zasługa nie jest tak wielka jak Pan twierdzi. Jutrzejsze uroczystości będą przede wszystkim zasłużonym sukcesem miejscowego duchowieństwa, które przejęte od wielu lat troską o zabytki i dzieła sztuki kościelnej, jeszcze w czasach zaborczych na wpół legalnie gromadziło zbiory, które z czasem złożyły się na Muzeum. Wielką zasługą miejscowego duchowieństwa jest i dr Karola Estreichera zorganizowanie tej placówki. Przyczyni się ona na pewno do podniesienia w Polsce znaczenia tego miasta, na które zwrócone są obecnie oczy całego kraju.

      Fotograf Marian Kossowski z Sandomierza wykonał wówczas pamiątkową fotografię, na której przed wejściem do nowej siedziby Muzeum Diecezjalnego, uwiecznił ks. biskupa Jana Kantego Lorka, ks. prałata Andrzeja Wyrzykowskiego, ks. prałata Edwarda Górskiego, opiekuna Muzeum Diecezjalnego oraz, może nazbyt skromnie stojącego w tle, Karola Estreichera jun.

Na łamach „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” [wydanie z 29 października 1937 r.] opublikowano tekst zatytułowany: Przybyła Polsce nowa ważna placówka kulturalna, w którym poinformowano, że w Sandomierzu odbyły się piękne uroczystości otwarcia Muzeum Diecezjalnego, na które zjechały się wielkie ilości osób, przybyli przedstawiciele władz i duchowieństwa. Po zakończonej uroczystości, po wnętrzach muzeum oprowadzał jego twórca, wybitny historyk sztuki dr Karol Estreicher, dla którego - jak podkreślono - była to ciężka i niełatwa praca, ponieważ musiał ją godzić z obowiązkami wykładowcy historii sztuki UJ i wciąż wyjeżdżać do Krakowa. Napisano również, że znaczenie muzeum sandomierskiego jest nie tylko lokalne, ale że stanie się ono z pewnością ośrodkiem pracy naukowej, zyskując znaczenie ogólnokrajowe, dodając, że przybyła nam jeszcze jedna instytucja o ważnym znaczeniu.

W księdze gości Karol Estreicher napisał: Wreszcie w dniu 26/X 1937 nastąpiło otwarcie uroczyste muzeum zreorganizowanego w domu Długosza. Napracowałem się przy tem sporo wraz z ks. prałatem Górskim obmyślając wszystko szczegółowo. Dziś nareszcie dzieło zostało skończone. Finis opus koronat.

         Na podstawie podpisów złożonych w księdze gości wiadomo, że wśród przybyłych na uroczystość był Stanisław Estreicher, rektor UJ, ojciec Karola Estreichera. Wśród wielu podpisów zidentyfikować można autografy ks. Antoniego Rewery, proboszcza kościoła św. Józefa, ks. Adama Szymańskiego, regensa Seminarium Duchownego, Andrzeja Olesia, konserwatora wojewódzkiego kieleckiego, inżyniera Jerzego Skalskiego, budowniczego powiatu sandomierskiego, Eustachego Szymańskiego, naczelnika więzienia w zamku sandomierskim, Władysława Zawistowskiego naczelnika Wydziału Sztuki w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Na uroczystości był obecny Feliks Kopera, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, przewodniczący Związku Muzeów w Polsce i sekretarz Związku Muzeów Zbigniew Bocheński. Przyjechał również architekt Franciszek Mączyński.

       Na uroczystości nie był obecny ks. Jan Wiśniewski, bo jak napisał w nadesłanym telegramie: słota, a kolej oddalona od Borkowic cztery mile. Nie przyjechał - bo zaproszenie nadeszło w dniu otwarcia muzeum - Aleksander Patkowski, zasłużony dla Sandomierza twórca regionalizmu polskiego, zamieszkały wówczas w Warszawie, który przysłał list następującej treści: Z prawdziwym przeto żalem nie mogłem wziąć w niej udziału. Proszę łaskawie przyjąć moje najgorętsze życzenia, aby to wielkie i piękne dzieło, jakie dokonane zostało, podnosiło i szlachetniło każde serce ludzkie, które ogarniać je będzie i napełniało oczy zachwytem dla wielkiej naszej przeszłości, a da Bóg i dla nie mniej godnej teraźniejszości i przyszłości Polski. (opr. dr Urszula Stępień)

 copyright © 2001 - 2022 MAGNUM Bartosz Cebula & Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu

Godziny otwarcia:

sezon zimowy: (od 16 X do 30 IV ) od wtorku do soboty: 9.00 - 15.30
                                                                  niedziele i święta: 13.30 - 15.30 (ostatnie wejście o 15.00) 

       sezon letni: (od 1 V  do  15 X)   od wtorku do soboty: 9.00 - 16.30 

                                                                 niedziele i święta:  13.30 - 16.30 (ostatnie wejście o 16.00)