Legiony to – żołnierska nuta,

Legiony to – straceńców los,

Legiony to – rycerska buta,

Legiony to – ofiarny stos.

Na wystawie „Ars epistolandi. Kiedy pisanie listów było Sztuką” prezentujemy list napisany 23 maja 1922 do  matki Antoniego Jabłońskiego - Marii Matyldy Jabłońskiej z Prawdzic-Szczawińskich,  z informacją o przyznaniu synowi pośmiertnie Krzyża Walecznych. W zbiorach Muzeum Diecezjalnego znajduje się zbiór orderów i odznaczeń wraz z legitymacjami związanych z rodziną Jabłońskich, niegdyś właścicieli położonego kilkanaście kilometrów od Sandomierza majątku Usarzów: Zdzisława i Marii Jabłońskich oraz ich dzieci Wandy, Antoniego i Józefa. Najcenniejszy jest zbiór przynależny Antoniemu Jabłońskiemu.

Antoni Jabłoński (1896 - 1920), oficer I Brygady Legionów, major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. W dniu 12 października 1920 r. pod Nową Sieniawką nad Bohem został ciężko ranny. Zmarł 22 października 1920 r., w szpitalu we Lwowie w wyniku odniesionych ran.

Na wystawie „Ars epistolandi” prezentowany jest Order Virtuti Militari V kl., nadany pośmiertnie Antoniemu Jabłońskiemu przez Naczelnego Wodza, w dniu 23 X 1920 r. i podpisany przez jego adiutanta podpułkownika Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego. Po okresie zaborów order ten przywrócony został uchwałą Sejmu z dnia 1 sierpnia 1919 r. Według przyjętych wówczas kryteriów Order Virtuti Militari V kl., mógł zostać nadany oficerowi, podoficerowi bądź szeregowcowi za czyn wybitnego męstwa, połączony z narażeniem życia. Antoni Jabłoński pośmiertnie został awansowany do stopnia podpułkownika.

W zbiorach muzeum znajduje się również Krzyż Walecznych nadany pośmiertnie Antoniemu Jabłońskiemu. Ma formę krzyża równoramiennego z inskrypcją na awersie „Na polu chwały”. Rewers wypełnia wyobrażenie miecza okolonego wieńcem z liści dębu oraz napis „Walecznym”. Podpis na legitymacji złożył ówczesny minister spraw wojskowych gen. Kazimierz Sosnkowski. W tradycji 11 pułku ułanów jednym z najważniejszych wydarzeń było nabożeństwo żałobne za duszę podpułkownika Antoniego Jabłońskiego. Pułk ten w myśl uchwały z 23 marca 1922 r. przyjął nazwę „11 pułku ułanów imienia A. Jabłońskiego”.                        

Siostra Antoniego Wanda w 1921 r. przez jeden rok pracowała w Seminarium Nauczycielskim w Sandomierzu, z czego zrezygnowała z powodu choroby i powróciła do Usarzowa. W czasie wojny dwór w Usarzowie stał się oparciem dla żołnierzy Polski Walczącej. W okresie powojennym Wanda Jabłońska pełniła od 1947 r. funkcję kierowniczki Biblioteki w Sandomierzu, zmarła w 1954 r. Najmłodszy z rodzeństwa Józef, który gospodarował przed wojną w Usarzowie, zginął zamordowany w Charkowie w kwietniu 1940 r., jako podporucznik rezerwy w dywizjonie artylerii  konnej.

 copyright © 2001 - 2022 MAGNUM Bartosz Cebula & Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu

Godziny otwarcia:

sezon zimowy: (od 16 X do 30 IV ) od wtorku do soboty: 9.00 - 15.30
                                                                  niedziele i święta: 13.30 - 15.30 (ostatnie wejście o 15.00) 

       sezon letni: (od 1 V  do  15 X)   od wtorku do soboty: 9.00 - 16.30 

                                                                 niedziele i święta:  13.30 - 16.30 (ostatnie wejście o 16.00)