Pamięć o wielkim Fundatorze Ostatnia z fundacji najsłynniejszego Kronikarza Polski
Pielęgnując pamięć o wielkiej postaci w dziejach Polski
przywołujemy w rocznicę jego śmierci (19 maja 1480 r.)
fundatora Domu,
w którym od 86 lat mieści się sandomierskie Muzeum Diecezjalne.
Z grona sandomierskiej kapituły kolegiackiej wywodziło się wiele wybitnych postaci.
Z Sandomierzem związany był ks. Jan Długosz, który wśród wielu beneficjów kościelnych, obracanych na fundacje artystyczne, dzierżył też prebendę kanonika sandomierskiego.
W Sandomierzu odnowił kolegium mansjonarzy, funkcjonujące przy kolegiacie od 1417 roku, pierwsze wśród kolegiat w diecezji krakowskiej. Z inicjatywy Długosza wzniesiony został wspaniały dom na potrzeby tego kolegium. Mansjonarze mieszkali początkowo w jednym
z domów znajdujących się w bezpośrednim otoczeniu kolegiaty. Oprócz tego mieli kilka domków w innych częściach Sandomierza, m.in. w Piszczelach, na ul. Zamkowej i w pobliżu kościoła
św. Pawła.
W 1474 r. Jan Długosz rozpoczął budowę dla nich okazałego domu w Sandomierzu na placu nabytym przez Piotra z Gniazdowa. Długosz nie ograniczał się tylko do finansowania, ale był
w stałym kontakcie z wykonawcami, interesował się i kierował budową, czego dowodzą zachowane w Archiwum Narodowym w Krakowie listy Jana Długosza pisane do mansjonarzy. Wskazują one na duże zainteresowanie szczegółami budowy. Ks. Długosz choć z dala, nie przestawał kierować pracami i doradzać budowniczym. W listach możemy znaleźć m.in. znamienne słowa:
Rad widzę i chwalę waszą pilność, którą gorliwie okazujecie w pracy i dziękuję Wam za nią.(...)
Wszystkie inne sprawy powierzam Waszej troskliwości i gorliwości (...)
Po zakończonej budowie Długosz senior jeszcze długo opiekował się tą fundacją, nawet wtedy, gdy mansjonarze poprzez nieroztropne ulokowanie kapitału popadli w kłopoty finansowe. Kolegium funkcjonowało przy kolegiacie do 1807 r. W tym też roku kolegium złożone z trzech mansjonarzy, na mocy dekretu nadwornego cesarza Franciszka I zostało zniesione, a jego fundusze oddane do Funduszu religijnego Galicji Zachodniej.
W 1864 r. Dom Długosza przekazano pod zarząd kapituły katedralnej, która od tego czasu miała troszczyć się o stan zachowania budowli i wszystkie związane z tym remonty Restauracja Domu Długosza z przeznaczeniem na siedzibę Muzeum Diecezjalnego rozpoczęła się w 1934 r.
Ks. prałat Edward Górski, radca Kurii Diecezjalnej, opiekujący się zbiorami Muzeum Diecezjalnego mieszczącymi się wówczas w Seminarium Duchownym, w dniu 13 marca 1934 r. przygotował opis techniczny Domu Długosza, w którym napisał m.in.:
Celem obecnego remontu jest nadanie budynkowi jego pierwotnego wyglądu
oraz doprowadzenie całości do stanu dobrego,
celem pomieszczenia w nim zbiorów muzealnych
opr. dr U. Stępień
Zapraszamy do przymuzealnego ogrodu na plenerową wystawę o ks. Janie Długoszu i jego sandomierskiej fundacji.
www.domdlugosza.sandomierz.org
Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
copyright © 2001 - 2022 MAGNUM Bartosz Cebula & Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
Godziny otwarcia:
sezon zimowy: (od 16 X do 30 IV ) od wtorku do soboty: 9.00 - 15.30
niedziele i święta: 13.30 - 15.30 (ostatnie wejście o 15.00)
sezon letni: (od 1 V do 15 X) od wtorku do soboty: 9.00 - 16.30
niedziele i święta: 13.30 - 16.30 (ostatnie wejście o 16.00)